Yıllar önce özelleştirilen Mersin Limanı'nın genişletilmesine paralel yayşanan tartışmalar gündemden düşmüyor.

Kentin simgesi olan Atatürk Parkı'ı da tehdit eden olaya başta bazı beleiyelr olmak üzere bazı kurum ve kuruluşlar sessiz kalırken, TMMOB İl Koodinasyon Sekreteliği sergilediği karşı tutma paralel geniş kapsamlı açıklama yaptı. 

Yapılan değerlendirmede devam eden yargı sürecine de dikkat çekilerek şu görüşlere yer verildi: 

DAVANIN GELİŞİM SÜRECİ ...

1. 12.03.2020 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca Mersin Limanının işlevselliğini arttırmaya yönelik 1/5000 ölçekli İlave ve Revizyon Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli İlave ve Revizyon Nazım İmar Planı 3621 sayılı Kıyı Kanunu’nca onaylandığı belirtilerek askıya çıkarıldığı bildirilmiştir. 

2. 22.06.2020 tarihinde Mersin Büyükşehir Belediyesi Mersin 2. İdare Mahkemesi’nin 2020/564E. sayılı dosyası ile söz konusu planların öncelikle yürütülmesinin durdurulması ve iptali istemli dava açılmıştır. 

3. TMMOB Mersin İl Koordinasyon kurulu olarak 22.06.2020 tarihinde açılan davaya TMMOB Genel merkezinden onay alındıktan sonra müdahil olarak davaya katılma dilekçesi verilmiş ve akabinde mahkeme tarafından 29.04.2021 tarihinde müdahil olma talebimiz kabul edilmiştir.  

4. Mersin 2. İdare mahkemesi tarafından bilirkişi raporuna esas 29.4.2021 tarih ve 2020/564 karara esas söz konusu imar planlarına yürütmeyi durdurma kararı verilmiş olup bölge mahkemesine 7 iş günü içerisinde itiraz yolu açık olmak kaydıyla karar verilmiştir.  

5. Mersin 2. İdare Mahkemesinin 29/04/2021 tarih ve 2020/564E. sayılı kararı ile hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemlerin uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden teminat alınmaksızın yürütmenin durdurulmasına Konya Bölge İdare Mahkemesine itiraz yolu açık olmak üzere karar verildiği bildirilmiştir. 

Adana Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesinin 10/06/2021 tarih ve 2021/209Y.D itiraz no karar ile, yürütmenin durdurulması talebinin reddine dair karara itirazın reddine karar verilmiştir. 

6. Akabinde davalı firma tarafından 18.15.2021 tarihinde İTÜ KONUT UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ İTÜ DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ MÜDÜRLÜĞÜ tarafından davalı firmanın talebi doğrultusunda bilirkişi raporu hazırlatılmıştır.  

7. Söz konusu Rapor hazırlanır iken 12.05.2021 tarihinde firma müracat etmiş akabinde 18.05.2021 tarihinde 6 günlük süreçte rapor tamamlanmıştır. Söz konusu rapora imza atan kişiler ve kurumlar yerinde inceleme yapmamış ve toplam 6 günlük süreç içerisinde raporu firmaya teslim etmiştir.  

8. Akabinde firma İTÜ KONUT UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ İTÜ DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ MÜDÜRLÜĞÜ tarafından hazırlanan rapor doğrultusunda mersin 2. İdare mahkemesi 15.09.2021 tarihinde yeniden bilirkişi ekibi tayin ederek 2. kez keşif kararı yapılması kararı almıştır.  

MAHKEME KARARIYLA YAPILAN 2. KEŞİF SONUCUNDA VERİLEN KARARIN DEĞERLENDİRMESİ ...

Tmmob Mersin İl Koordinasyon kurulu olarak Mersin 2. İdare Mahkemesinin 17.11.2021 tarihinde yapılan 2. Mahkeme keşfine katılım sağlayarak projenin kentimize getireceği ve kaygı duyduğumuz konuları mahkeme heyetine ve bilirkişi heyetine ilettik.  

Bu kaygıları kamuoyu ile paylaşacak olursak; 

1. Mevcut Limanın İsmet İnönü Bulvar üzerinde yer alan giriş ve çıkış kapılarının kent trafiğini olumsuz etkilemesi. 

2. Mevcut limanın kapasite artışından sonra söz konusu bölgede üst ölçek planlarda özel proje alanı olarak planlanan alanlarda yapılaşmanın tamamlanmasıyla iki projeninde İsmet İnönü Bulvarını kullanacak olması nedeniyle kent girişinde trafik ve otopark yükünün artacak olması. 

3. Ayrıca Mahkeme heyeti ve bilirkişilere dünya kentlerindeki eski limanların rehabilitasyon süreci incelendiğinde kent içerisinde yer alan limanların zamanla ulaşım anlamında güçlü bölgelere taşındığı ve mevcut limanların turizm amaçlı kullanıldığı belirtilmiştir.  

4. Kurvaziyer limanı olarak projelendirilen kısmın kara tarafında söz konusu limana hizmet edecek herhanği bir bağlantı noktası bulunmamaktadır. Ayrıca kurvaziyer liman olarak projelendirilen alan konteynır merkezi olarak kullanılan liman içerisinde tasarlanmasının amacının turizm kenti olan Mersinimize hizmet amaçlı değil sadece imar planları plan üzerinde verilmiş bir karar olduğu ve kullanıcısının turizm amaçlı gemilerin olmayacağı tespit edilmiştir.  

5. Örnek verecek olursak Çeşme ve Antalya limanları hem kurvaziyer hem de diğer faaliyetler için kullanılan alanlar olup bu alanlardaki tasarımlar incelendiğinde imar planlarında öngörülen kurvaziyer liman alanının temel şehircilik ilkelerine aykırı bir plan kararı olduğu görülmektedir.  

6. Mersin Limanının yakın çevresinde yer alan kentimizin simgesi Atatürk Parkı en önemli kamusal yeşil alanlarından birisidir. Söz konusu Limanın genişleme kısmının Atatürk parkına paraler olarak inşa edilmek istemesi kent silüetinin etkileyecek artan kapasite ile birlikte ses ve gürültü kirliliği oluşacak ve zamanla  Atatürk Parkının  yeşil alan kullanımı açısından çıkartıp limana hizmet edecek bir kara parçası haline getirilicektir. 

7. Ayrıca üst ölçek planlarda kentimizin yaklaşık 40 yıldır beklediği ve her stratejik planda yer alan Mersin Ana konteyner limanı projesinin yapılmasının ve mevcut liman ile birlikte bütün ulaşım bağlantı noktalarının kent merkezinden alınıp 151. Cadde üzerinde yer alan otoyol bağlantı noktası referans alınarak uzun vadeli gelişim planının yapılması mahkeme heyeti ve bilirkişilere iletilmiştik. 

Mersin 2. İdare mahkemesi 1. Aşamada gelen bilirkişi heyetinin raporunu kabul etmemiş, müdahil firmanın maddi bedel ödeyerek aldığı aksi yöndeki raporu referans alarak 2. Kez resmi bilirkişi heyeti oluşturmuştur.  

Söz konusu bilirkişi heyeti raporunda keşifte sorduğumuz sorulara yanıt vermemiş müdahil firma tarafından beyan edilen istihdam artırıcı örnekler ile projenin temel şehircilik ilkelerine uygun olduğunu beyan etmiştir.  

Ayrıca söz konusu bilirkişiler Trafik problemi ile ilgili olarak ufak bir artış yaşanacağını ve kurumun     (müdahil firma) tarafından sunulacak öneriler ve basit düzenlemeler ile çözüm oluşturacağını içeren bilirkişi raporunu Mersin 2. İdare Mahkemesine iletmiştir.  

Ayrıca kentte yaşayan hepimizin söz konusu bölgede ulaşım ve otopark anlamında yıllardır ağır taşıtların yarattığı problemleri gözlemler iken Mersin dışında yaşayan bilirkişilerin hem gelmeden yazdığı raporlar hemde Mahkemenin resmi olarak atadığı ve yine şehir dışında yaşayıp günübirlik ziyaretlerle ulaşım sorununa yorum yapan bilirkişilerin verdiği raporlar doğrultusunda Adana Bölge Mahkemesi, Mersin İdare mahkemesinin verdiği kararı bozarak limanın lehine karar vermiştir.   

DANIŞTAY SÜRECİ...  

Mersin İl Koordinasyon Kurulu olarak idare mahkemesinin verdiği kararı bir üst mahkeme olan DANIŞTAY 6. Dairesine göndererek kararın düzeltilmesi talebinde bulunduk.  

Ancak Danıştay 6. Dairesi Türkiye Cumhuriyetin de eşi benzeri az görülecek bir hızla söz konusu talebimizi 02/03/2023 tarihinde oy birliği ile red ederek Adana Bölge Mahkemesi 2. İdare dairesinin verdiği kararın uygun olduğunu beyan etmiştir.   

ANAYASA MAHKEMESİ SÜRESİ... 

Mersin İl Koordinasyon Kurulu olarak Danıştay 6. Dairenin vermiş olduğu kararı Anayasa Mahkemesine taşımış ancak Anayasa mahkemesi de kamu tüzel kişiliği olan TMMOB nin bireysel başvuru yapamayacağını beyan ederek 01/11/2023 tarihinde başvurumuzu reddetmiştir.    

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME...  

TMMOB Mersin İl Koordinasyon Kurulu olarak 22/06/2020 tarihinden bu tarafa Mersine ait olan bir Limanın Kiracı firması ile girmiş olduğumuz dava süreçleri maddi bedel ödenerek alınan bilirkişi raporları ve hızlı bir şekilde verilen üst mahkeme kararları ile bütün yasal yollarımız kapatılmıştır.  

Bizler biliyoruz ki söz konusu proje yapıldığı zaman kentimizin beklediği ana konteynır limanı yapılmayacak.  

Bizler biliyoruz ki söz konusu proje yapıldığı zaman kentin en önemli kamusal yeşil alanı olan Atatürk parkımızda ses ve görüntü kirliliğinden dolayı insanlar vakit geçiremeyecek.  

Bizler biliyoruz ki söz konusu genişleme projesi faaliyete geçtiği zaman Mersin Körfezinin belirli bir bölümü doğal habitatını kaybedip biyoçeşitlilik yönüyle önemli değişiklikler ve kayıplar verecektir. 

Bizler biliyoruz ki söz konusu proje yapılmaya başlandığı an hem Atatürk parkından hem de limanın kuzeyinde kenti girişi özel proje alanları limanın baskısına maruz kalacak ve gelecekte bu bölgelerde kentten ayrışıp liman statüsüne girme potansiyeli içerecektir. 

Bizler biliyoruz ki söz konusu proje yapıldığı zaman kentte imar planlarında yer tespiti yapılan lojistik bölgeler ve depolama alanlarının hiçbir işlevi kalmayacak. 

Belirli sosyal etkinlikler düzenleyerek ya da paydaş kurumlar ile gösterilmeye çalışılan dayanışma görüntüleri ile MIP’nin toplum nezdindeki imajının düzeltmeye yönelik çalışmalar içerisinde olup ‘sosyal aklanma’ ya da ‘yeşil aklanma’ stratejileri içerisinde faaliyetler sürdürdüklerinin farkındayız. MIP’nin oluşturmaya çalıştığı ve hiçbir kent ve toplum yararını temel almayan bu tür ‘aklanma’ çalışmalarına kentlilerin liman genişleme faaliyetlerin olumsuzlukları biliyor olmasına karşı kayıtsız kalmalarına ve eşlik etmelerini hezeyan içerisinde bulduğumuzu ve kınadığımızı kamuoyunun bilgisine sunarak dönüşü olmayan bir yoldan dönülmesini tekrardan yineliyoruz.  

TMMOB MERSİN İL KOORDİNASYON KURULU BİLEŞENLERİ 

TMMOB Bilgisayar Mühendisleri Odası Mersin İl Temsilciliği 

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Mersin Şubesi 

TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Mersin Şubesi 

TMMOB Fizik Mühendisleri Odası Mersin İl Temsilciliği 

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Mersin Şubesi 

TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Mersin İl Temsilciliği 

TMMOB İç Mimarlar Odası Mersin Şubesi 

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Mersin Şubesi 

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Mersin İl Temsilciliği 

TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası Mersin İl Temsilciliği 

TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Mersin İl Temsilciliği 

TMMOB Maden Mühendisleri Odası Mersin İl Temsilciliği 

TMMOB Makine Mühendisleri Odası Mersin Şubesi 

TMMOB Mimarlar Odası Mersin Şubesi 

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Mersin İl Temsilciliği 

TMMOB Şehir Plancıları Odası Mersin İl Temsilciliği 

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Mersin Şubesi