Özgür Yazılım ve Organik Notlar
Bir önceki yazımda ‘Linux’ üzerine kısaca değinmeye çalışmıştım. Değerli okuyucular bu yazının içeriği ‘Özgür Yazılım ve Geçiş Süreci, Linux’da uygulamalar ve Organik üzerine notları’ birlikte ele alacağız..
Özgür Yazılım
Özgür yazılım, kullanıcılarına çalıştırma, kopyalama, dağıtma, inceleme, değiştirme ve geliştirme özgürlüklerini veren yazılım türüdür.
Özgür yazılımlar, kullanıcılara özgürce kullanma, inceleme, değiştirme ve dağıtma hakkı tanır. bilginin paylaşımını ve işbirliğini teşvik ederek teknolojik gelişmeye katkıda bulunmayı amaçlamakta.
Özgür yazılım kavramı, Richard H. Stallman tarafından 1984’lerde ortaya atılmıştır. “ 1984’te Richard M. Stallman açılımı ”GNU UNIX Değildir” (”GNU’s Not UNIX”) olan GNU isimli bir projeyi UNIX işletim sisteminin yerine geçecek bir işletim sistemi – Kendisini kullananların özgürlüklerine saygılı olacak bir işletim sistemi – sağlamak için başlattığında özgür yazılım hareketi de başlamış oldu. Bunun üzerine Stallman, 1985’te tüm dünyadaki bilgisayar kullanıcıları adına koruma ve eğitme misyonlu, kâr amacı gütmeyen Özgür Yazılım Vakfı’nı (Free Software Foundation – FSF) kurdu.”¹ Linux Kullanıcıları Derneği, “Linux ve Özgür Yazılımın ülkemiz için hayati önemde olduğunu düşünmektedir. Açık kaynak yazılımların kullanılması, yayılması, uyarlanması, geliştirilmesine katkıda bulunmayı hedeflemektedir.”² Özgür yazılımın dört temel özgürlüğü şunlardır :
1. Yazılımı herhangi bir amaç için çalıştırma özgürlüğü,
2. Yazılımın nasıl çalıştığını inceleme ve kendi ihtiyaçlarına uyarlama özgürlüğü,
3. Yazılımı yeniden dağıtma özgürlüğü,
4. Yazılımı geliştirme ve geliştirilmiş sürümleri dağıtma özgürlüğü,
Özgür yazılımın birtakım örnekleri şunlardır : Açık kaynaklı işletim sistemi GNU/Linux, Firefox, LibreOffice, GIMP , Çoklu ortam oynatıcılar vs.
Özgür yazılımlar ahlaki,açık toplum,güvenlik, mahremiyet,temel bütünlük ve uluslararası birlikteliğin vazgeçilmez bir teknolojidir. Günümüz teknolojisinde adım adım ve bir o kadar hızlı giriş kâh yapan ‘yapay zeka’ güvenlik ve mahremiyeti ‘tehdit eder’ boyuta gelmekte. Onun içindir ki ‘yapay zeka’ araçları açık kaynak lisanslı, denetlenebilir, şeffaf, güvenliğe ve mahremiyete önem vermeli. Unutmayalım her teknolojinin arkasında onu sürdürebilir kılan işinin uzmanları var.
Linux’da Uygulamalar
Microsoft işletim sistemini kullananlar, Linux’da çalıştırabileceğim uygulama var mı diye sorabilirler. Evet. Linux işletim sisteminde sayamıyacağım kadar birçok uygulama var. Temel birtakom uygulamaları sırayacak olursak :
GNU/Linux işletim sistemleri : Debian, Ubuntu, Linux Mint, Pisi GNU Linux (Türkiye çıkışlı), Arch Linux, Android, Pardus (Türkiye çıkışlı), Mageia, vs.
Tarayıcılar : Google Chrome,Chromium,Mozilla Firefox,Brave,Opera,Edge
Ofis uygulamaları: LibreOffice vs.
Müzik: Spotify , VLC, vs.
Grafik ve Video Düzenleme: GIMP, Blender, Openshot, Kdenlive vs.
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı özgür yazılımı Kamuda ve özel sökterde destekeleme kararı aldı. Kamuda Açık Kaynak Kodlu Yazılım Kullanımı ile İlgili Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, 28 Temmuz 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştı. Temmuz 28 tarihinden bu yana Valilik,Kaymakamlık, Belediyeler, Muhtarlıklar tüm kamu ve özel sektör ne kadar Açık Kaynak Yazılımlara geçebilirler mi veya bu konuda çalışma başlattılar mı?
Organik Notlar
Herhangi bir organik ürünlerden elde edilen ve toz haline getirilen içeceklerle mi belli güvenli bir gıdayı temin edeceğiz; yoksa organiğin(ne kadar organik olacaksa?) bir kapsül halinde olanınamı ihtiyaç duyacağız.
Microsoft kurucularından Bill Gates‘in ” kişisel blog sayfasında yayınladığı video da makinenin çalışma prensiplerini gösterdikten sonra, insan dışkısından süzgeçlenen suyu içerek içerek, makinenin güvenilirliğini ispat etmek istedi.”
Farklı yeni yaşam dostu ürünler mümkün mü?İleri yaşamda su savaşlarının petrol savaşlarının önüne geçeceği tartışma konusu olurken buna;Organik ürünlerde mi eklenecek dersiniz..? Tohumların günümüz dünyasında yüzde kaçı organik ve/veya evrim geçirmemiş olabilir? Tersden sorarsak evrim geçirmiş, üzerinde oynanmış ürünleri en temeline, özüne evirmek mümkünmü? Sanal ortamda dolaşırken kendi ekşi mayalı tam bupday ekmekleri, turşularını vs. ile karşılaştım ve incelediğimde umut verici bir damla gibi organik ürünlerini ürettiklerini ve bunu yaygınlaştırdıklarını okudum. Köylerimizde dahi kendi ekmeklerini yapmaktan vazgeçtiklerini görünce; Kentlerde katkısız ekşi mayalı tam buğday ekmek vs. yapılması küçük-büyük marketlere kadar yansıdı/yansıyacaktır.
Bir başka konuya değinecek olursak; ‘küresel ısınma,küresel soğumaya’ evriliyor olabilir mi?²⁰¹⁵*
İnsan’ın doğaya ve doğanın isyanı olarak insan’a cevabı farklı şekilde gözlemciler tarafından gözlenmekte.
Ne dersiniz İnsanoğlu doğanın bir parçası olduğunu daha çok hatırlayıp,doğa ve insan odaklı üretim/dizaynda bulunacak mı dersiniz…
Zahmet ederek ve vakit ayırarak bu sayfaya kadar gelip okuduğunuz için teşekkürler.
- 2015* notlarımdan
- Fsf
- Lkd(Linux Kullanıcıları Derneği)
